Astma to choroba układu oddechowego, określana jako przewlekłe zapalenie oskrzeli, które prowadzi do niekontrolowanego skurczu. Astmę możemy również spotkać pod inną nazwą a mianowicie dychawica oskrzelowa. Astma może wystąpić u każdego z nas bez względu na wiek i płeć. Najczęstszymi objawami, które mogą towarzyszyć astmie są świszczący oddech, który słyszymy sami lub też może okazać się, że dopiero lekarz jest w stanie usłyszeć ten objaw podczas badania. Kolejnym charakterystycznym objawem astmy może być występowanie duszności najczęściej towarzyszy temu ucisk lub też ściskanie w klatce piersiowej. Tutaj możemy także zaobserwować brak tchu, brak powietrza, krótkie oddechy, zdarza się niekiedy niemożność nabrania i wypuszczania powietrza. Kolejnym objawem może być kaszel, tzw. kaszel męczący, napadowy, suchy, który zazwyczaj nasila się w rannych porach, niekiedy kaszel może być jedynym objawem występowania astmy bardzo często taką postać obserwuje się u dzieci. Są to najczęściej pojawiające się symptomy mogące świadczyć o rozwoju astmy. Dlatego jeżeli zauważymy u siebie czy u dzieci tego typu objawy powinniśmy skonsultować się z lekarzem specjalistą. Być może w naszym domu pojawi się niebawem inhalator.

Na astmę jak już wspomniano wyżej może zachorować każdy z nas. Niekiedy warunkować może ją również genetyka. Więc jeśli chociaż jeden z rodziców ma zdiagnozowaną astmę to istnieje prawdopodobieństwo, że ich dziecko również będzie miało astmę, w 30-40 procentach. Z kolei jeżeli oboje rodziców choruje na astmę wtedy ryzyko zachorowania wzrasta, aż do 60 procent. Kolejnym czynnikiem, który może przyczynić się do rozwoju astmy jest alergia. To jedna z częstszych przyczyn. Występuje kiedy mamy nadwrażliwość na różne alergeny między innymi: sierść zwierząt, kurz, zwierzęce odchowy, pyłki roślin itp. Niestety tego typu alergeny występują w większości domów. Najwięcej z nich można zaobserwować w wilgotnych i ciepłych pomieszczeniach. Będą się gromadzić w tapicerowanych meblach, dywanach, narzutach, zasłonach, pościeli. Również zaobserwować je możemy sprzątając, ścierając kurze.

Niestety w niektórych przypadkach astmatycy mogą mieć uczulenie na sierść zwierząt i ich odchody. Najczęściej uczulać może sierść psa, kota, również pióra ptaków. Alergenów jest niezliczona ilość, astmatyk, który wie na co ma uczulenie powinien eliminować potencjalne alergeny ze swojego otoczenia. Pomóc w tym może odpowiednia metoda sprzątania z przeznaczonymi do tego środkami, czy sprzętem jak np. odkurzacze z filtrem. Ograniczenie w otoczeniu przedmiotów, mebli wykonanych z tkanin pochłaniających kurz. Pomocne mogą być również specjalne oczyszczacze powietrza, które eliminują kurz, bakterie, grzyby. Dobrym rozwiązaniem jest również stosowanie specjalistycznych materiałów odpornych na wnikanie kurzu i innych alergenów. Dlatego warto wybierać tworzywa przyjazne alergikom w tym pościel, kołdry, poduszki z tworzyw sprzyjającym alergikom. Alergenami mogą również się okazać różnego rodzaju rośliny a raczej ich pyłki, najczęściej są to pyłki kwiatów i drzew. Więc w okresie pylenia należy najlepiej ograniczyć kontakt ze środowiskiem zewnętrznym lub też stosować specjalistyczne maseczki z filtrami.

Kolejnym czynnikiem, który może mieć wpływ na występowanie astmy jest czynnik płci. Tutaj badania pokazały, że na astmę przed okresem dojrzewania częściej zapadają chłopcy z kolei w okresie dojrzewania dziewczynki, co może mieć związek z różnicą budowy dróg oddechowych podczas dojrzewania i obu płci. Jeżeli jesteśmy przy czynniku ludzkim to warto również wspomnieć o rasie. Bowiem rasa czarna częściej choruje na astmę niż biała, może to wynikać z uwarunkowań genetycznych lub też klimatycznych.

Innym czynnikiem, który bardzo często przyczynia się do pojawienia się astmy jest dym tytoniowy. Palenie papierosów oraz wdychanie dymu przez osobę chorą na astmę może nasilać jej objawy, również zwiększa ryzyko pojawienia się astmy. Kolejnym czynnikiem jest zanieczyszczenie powietrza atmosferycznego. Do takich zanieczyszczeń możemy zaliczyć dwutlenku siarki, ozon, smog, spaliny samochodowe to czynniki, które mają negatywny wpływ na zdrowie astmatyków.  W ciężkiej postaci astmy i innych chorób oddechowych wdychanie zanieczyszczeń tego typu może nawet powodować zgony.

Innymi czynnikami powodującymi występowanie czy nasilenie astmy mogą być środki z którymi mamy styczność na co dzień a mianowicie aerozole, środki do domowego czyszczenia różnych powierzchni, silne substancje zapachowe. Bardzo często zachorowalność astmy związana jest z warunkami pracy w miejscach, gdzie pracownik ma styczność z czynnikiem drażniącym dla przykładu mogą to być zakłady lakiernicze, wykorzystujące różne substancje stosowane w farbach, lakierach, również zakłady gdzie występuje czynnik pylący niekiedy powodujący astmę i inne choroby płuc. Czynników powodujących dolegliwości astatyczne można wyróżnić więcej, jednak wymienione powyżej są tymi najczęściej pojawiającymi się u astmatyków.

Przebieg astmy może mieć różną formę

Astma łagodna – niekiedy nazywana bywa astmą epizodyczną mówimy o takim stanie, kiedy chory ma do czynienia z atakiem kaszlu, dusznością, świszczącym oddechem pojawiającym się rzadko a dodatkowo powyższe objawy przebiegają łagodnie. W takim przypadku mogą ustąpić samoistnie lub też po leku wziewny.

Astma lekka przewlekła – umiarkowana to stan, w którym objawy mogą narastać w ciągu godzin, dni niekiedy tygodni, najczęściej towarzyszy temu infekcja, która zaburza działanie leków.

Astma przewlekła ciężka jest wtedy kiedy objawy pojawiają się bardzo szybko a napady choroby są częste i utrzymują się przez długi czas, zmniejszają się dopiero po podaży dużej ilości leków.

Leczenie astmy, inhalatory i komory stosowane przy astmie

Bez wątpienia każdy rodzaj astmy wymaga leczenia zarówno w lekkim jak i ciężkim stadium. Jednak każdy stan będzie wymagał innych leków i innego podejścia. Leczenie astmy może mieć różną postać najczęściej opiera się na przyjmowaniu leków zapisanych przez lekarza. W zależności od rodzaju astmy. Oprócz zastosowania odpowiednich leków możemy także zmniejszać ataki astmy poprzez unikanie kontaktu z czynnikiem alergicznym, drażniącym, nie palić papierosów i nie wdychać dymu papierosowego, uważać na infekcje dróg oddechowych, zapobiegać im, jeżeli czynnikiem są pyłki roślin nie wychodzić na zewnątrz w okresie pylenia, stosować materiały ograniczające chłonięcie kurzu i innych zanieczyszczeń, korzystanie również z oczyszczaczy powietrza.

Bardzo pomoce w leczeniu astmy mogą okazać się inhalatory i różnego rodzaju rozpylane w nich aerozole. Inhalatory mogą być różne najczęściej są to inhalatory proszkowe, ciśnieniowe ale także mogą to być inhalatory kieszonkowe czy stacjonarne, wybór zależy od leku jaki zostanie zalecony przez specjalistę. Leki na astmę powinien przepisać lekarz a pacjent powinien ściśle stosować się do ich użytkowania. Najczęstszymi lekami jakie stosowane są przy astmie to leki hamujące proces zapalny istniejący w drzewie zapalnym oskrzeli oraz leki rozkurczowe. W zależności od stopnia zaawansowania stopnia astmy lekarz dobiera odpowiednie leki. Lekarz ocenia stan pacjenta między innymi wykonując test kontrolny oraz pomiar PFE szczytowy przepływ wydechowy. Po badaniach i wywiadzie z pacjentem lekarz jest w stanie przepisać odpowiednie leki. Pod uwagę przy stosowaniu formy leczenia lekarza powinien brać także preferencje pacjenta czy pacjent może przyjmować zapisane leki, czy ma choroby współistniejące. Ważne jest również uwzględnienie czy pacjent może wykonać odpowiedni wdech aby przyjąć dawkę leku. I tutaj bardzo często problem pojawia się u osób chorych i w podeszłym wieku, których mięśnie są bardziej zwiotczałe i ograniczają im możliwość wzięcia prawidłowego wdechu. Ten sam problem dotyczyć także niemowlaków i dzieci, które nie potrafią samodzielnie wziąć prawidłowego wdechu. Dlatego w takich sytuacjach odpowiednim rozwiązaniem będzie stosowanie komór inhalacyjnych – tuby do inhalowania, które posiadają specjalistyczne zastawki pozwalające prawidłowe wykonanie wdechu i podaż  dawki leku w całości.

Najczęściej stosowanymi lekami w astmie są glikokortykosteroidy oraz leki antyleukotrienowe leki działające przeciwzapalnie. Za najskuteczniejsze uważa się wziewne glikokortykosteroidy jak np.: Beklometazon, Budesonid, Furoinian mometazonu, Propionian fluticasonu, Cyclezonid. Z kolei antyleukotrienowe to np. Montelukast, uznawane za mniej skuteczne niż te wymienione powyżej.
W astmie również stosuje się leki mające na celu rozszerzenie oskrzeli i tutaj wybór leku zależy od stopnia zaawansowania choroby. W astmie o lekkim stopniu mogą to być np. β2-mimetyki, leki o krótkim działaniu. W astmie przewlekłej stosuje się często β2-mimetyk o przedłużonym działaniu z dodatkiem innych preparatów leczniczych jak np. teofiliny. Przy ciężkiej postaci astmy najczęściej zaleca się leki zawierające anty-IgE. Dokładny plan leczenia i środki lecznicze są dobierane w sposób indywidualny dla pacjenta.