Układ oddechowy jest jednym z ważniejszych układów w ludzkim organizmie. Objawy chorób tego układu są zwykle męczące, zauważalne i wpływające negatywnie na jakość życia chorej osoby. Jak zapewne każdy wie, czynnikiem ryzyka w przypadku chorób związanych z oddychaniem jest palenie papierosów. Jednak czynników ryzyka jest dużo więcej, co przedstawię poniżej. W dzisiejszym artykule przybliżę genezę, objawy oraz sposoby leczenia jednej z najpopularniejszych chorób, jaką jest zapalenie płuc.

Czym jest zapalenie płuc?

Zapalenie płuc jest chorobą wywołaną przez wirusy, bakterie, pasożyty lub grzyby. Choroba dotyka osoby z obniżoną odpornością – czyli głównie małe dzieci oraz osoby starsze. Korzystnie na rozwój zapalenia płuc wpływa także osłabienie organizmu spowodowane np. przebytą grypą. Ma przeważnie ostry przebieg. Jest to choroba stanowiąca poważne zagrożenie dla zdrowia i życia. Według danych statystycznych, w 2008 roku wystąpiła u ok. 158 mln dzieci, pewien odsetek stanowiły zgony. Obecnie ryzyko śmierci można zmniejszyć, ponieważ wciąż rozwijająca się medycyna daje wiele możliwości.

Rodzaje zapalenia płuc

Zapalenie płuc dzielimy na:

  • wirusowe – 5-20% przypadków; rodzaj wirusa wpływającego na rozwój stanu zapalnego zależy od pory roku
  • bakteryjne – ok. 70% przypadków; bakterie rozwijają się dużo szybciej jeśli występują czynniki ryzyka, takie jak alkoholizm czy nałóg tytoniowy.
  • atypowe – powstałe w wyniku działania nietypowych drobnoustrojów, np. pasożytów; najczęściej w wyniku bezpośredniego kontaktu ze skórą lub poprzez zjedzenie ich. Większość pasożytów nie działa bezpośrednio na płuca. Doprowadza do ich zapalenia już po objęciu innych narządów.
  • grzybiczne – nie występuje często, jednak w ostatnich czasach liczba zachorowań zwiększa się, co jest związane z tym, że coraz więcej ludzi podróżuje do odległych krajów.
  • alergiczne
  • chemiczne

Można również dokonać podziału zapalenia płuc ze względu na miejsce powstania zachorowania. Wówczas wyróżniamy szpitalne oraz pozaszpitalne zapalenie płuc. To pierwsze wywołane jest przez bakterie „zahartowane”, tzn. odporne na większość leków. Należy wówczas zastosować antybiotyki o mocniejszym działaniu. Zapalenie płuc pozaszpitalne jest łatwiejsze do wyleczenia.

Objawy zapalenia płuc

Klasycznym i najczęściej występującym objawem bakteryjnego zapalenia płuc jest kaszel wywołujący duszności, podczas którego odkrztusza się zielonkawą lub żółtawą substancję. Występują także trudności w oddychaniu (skrócony oddech, ból, świszczący oddech) oraz objawy grypopodobne, takie jak gorączka, złe samopoczucie, uczucie rozbicia, dreszcze. U dzieci można zauważyć brak apetytu. Warto udać się do lekarza, który może zdiagnozować chorobę wykonując badanie osłuchowe.Można wówczas usłyszeć charakterystyczne szmery w płucach.

Ostatecznie wykonuje się także prześwietlenie płuc. Wirusowe zapalenie płuc jest dużo trudniejsze do zdiagnozowania, ponieważ objawy długo się rozwijają pozostając niezauważone. Nawet lekarz może mieć z tym trudności, ponieważ przeciwnie do zapalenia bakteryjnego – w tym przypadku nie słychać szmerów nawet podczas badania osłuchowego. Objawami może być ogólne osłabienie organizmu, senność, zwiększona męczliwość nawet przy niewielkim wysiłku fizycznym oraz duszności. Najlepszym sposobem na rozpoznanie choroby jest wykonanie badania krwi z OB i CRP. Podwyższone wyniki oraz zwiększona ilość krwinek białych może wskazywać na rozwijający się stan zapalny. U chorego można zauważyć szybsze niż zwykle tempo oddechu oraz niskie ciśnienie krwi.

Leczenie zapalenia płuc

Leczenie jest długotrwałe i uzależnione od przyczyny choroby. Jeśli są nią grzyby – podaje się środki przeciwgrzybicze, w przypadku działania bakterii na organizm, stosuje się antybiotyki, a w przypadku wirusowego zapalenia płuc – inhibitory neuraminidazy. Nie jest łatwo wyleczyć zapalenie spowodowane wirusami. Można zastosować leki przeciwgorączkowe, wykrztuśne oraz przeciwbólowe, ponieważ nie ma skutecznych leków przeciwwirusowych. Leczenie trwa co najmniej 2 tygodnie, dochodząc do sześciu. Podczas leczenie wspomagającego, z pomocą nierzadko przychodzi inhalator (urządzenie do inhalacji).

Inne metody leczenia zapalenia płuc:

  1. Ziołolecznictwo – jest to coraz lepiej rozwijający się dział, mający korzenie już w starożytności. W przypadku zapalenia płuc zaleca się wywar z kwiatu lipy, podbiału, anyżka i kwiatu bzu czarnego. Ma on działanie wykrztuśne i zbawienny wpływ na podrażnienia dróg oddechowych. Niektórzy polecają picie parę razy dziennie wyciągu z ziela jeżówki.
  2. Homeopatia (jej skuteczność coraz częściej poddawana jest w całkowitą wątpliwość przez środowiska naukowe).
  3. Odpowiednia dieta – aby przyspieszyć zdrowienie oraz zwiększyć osłabioną odporność zażywa się witaminę C, witaminę A oraz beta-karoten. W wykrztuszaniu wydzieliny pomagają tabletki z cynkiem. W okresie ostrym choroby podstawą posiłków powinny być lekkie zupy, jarzyny oraz owoce. Wskazane jest unikanie kawy oraz zaprzestanie palenia papierosów.

Zapalenie płuc – co robić?

Nie istnieje szczepionka przeciwko zapaleniu płuc, jednakże można zapobiegawczo zaszczepić się przeciwko pneumokokom oraz na grypę. Tak podjęte kroki zapewnią złagodzenie objawów choroby oraz uchronią nas przed powikłaniami po niej. Chory powinien bezwzględnie zostać w domu, aż do momentu ustąpienia gorączki oraz stopniowo zwiększać swoją aktywność fizyczną. Nie należy jednak wyłącznie skupić się na leżeniu w łóżku, ponieważ sprzyja to rozwojowi choroby. W pozycji leżącej płuca są słabiej wentylowane, a oddech płytszy. Sprzyja to namnażaniu się bakterii. Osobom leżącym zaleca się oklepywanie, zmianę pozycji leżenia polegającą na przewracaniu chorego, a także ćwiczenia oddechowe. W tym przypadku można zasięgnąć opinii fizjoterapeuty bądź poszukać ćwiczeń na własną rękę.

Nie należy lekceważyć objawów zwłaszcza u małych dzieci. Niekiedy ciężko w 100% potwierdzić zapalenie płuc, ponieważ istnieje wiele chorób dających bardzo podobne objawy. Należą do nich: rak płuc, zatorowość płucna, astma oskrzelowa, rozstrzenie oskrzeli, obrzęk płuc czy przewlekła obturacyjna choroba płuc. Mamy nadzieję, że ten krótki, aczkolwiek wyczerpujący wpis dostarczy podstawowych, koniecznych informacji na ten temat. Jest to popularna dolegliwość w związku z cym istnieje duże prawdopodobieństwo, że ktoś z najbliższego otoczenia będzie się z nią zmagać.